Beste leden van het CNN,
Het afgelopen half jaar hebben we namens het CNN verschillende interessante evenementen georganiseerd waar we graag even op terugblikken. Mocht je er zelf niet bij zijn geweest: hopelijk krijg je door het lezen van deze terugblik toch het gevoel er een beetje bijgeweest te zijn, en zien we je op een volgend evenement!
Het studiejaar begon in November met een lezing van Project Gerede Twijfel. Onschuldig vastzitten is natuurlijk een impactvol onderwerp voor criminologen. Het jaar 2023 werd afgesloten met een rondleiding in het International Criminal Court in december, met als doel meer inzicht te krijgen in de vervolging van misdaden tegen menselijkheid. In januari werd 2024 gelijk goed afgetrapt met een zeer interactieve lezing van Chantal Epskamp-Dudink. Chantal nam de zaal mee in haar lezing, die ze overigens ook aan de politie geeft, over scenariogericht denken in de opsporing. Een van de aanwezigen in de zaal heeft in maart vervolgens het stokje overgenomen en heeft de leden van het CNN een beeld gegeven van het NFI en de werkzaamheden als deskundige bij het NFI, dank daarvoor Martin Janssen. Tussen deze twee lezingen, die aan elkaar verbonden waren door een stukje kennis over cold case zaken, heeft het CNN een prijsvraag georganiseerd. En tot slot, als afsluiting van dit half jaar stond de indrukwekkende, en tevens goed bezochte, lezing gepland van misdaad journalist Paul Vugts. De volle zaal luisterde ademloos naar zijn levensverhalen. De aanwezigen hebben het halfjaar afgesloten met een ruime blik waar grofweg alle eerdere onderwerpen in terug te vinden waren. CNN-voorzitter Wenda Sleijpen kijkt positief terug op het afgelopen half jaar:
“Super om te zien hoe elke spreker de aandacht van de aanwezigen feilloos vast wist te houden. Als voorzitter is er niks leuker dan enthousiaste mensen zien weggaan van een lezing!”
Wenda Sleijpen, Voorzitter Criminologisch Netwerk Nederland
Het bestuur, de commissieleden en Paul Vugts
Hieronder lees je korte samenvattingen per evenement en vertellen de sprekers over hun eigen ervaringen. Maar eerst lees je hoe actief lid en aanwezige bij al onderstaande evenementen Nicky Toman, het laatste half jaar bij het CNN heeft ervaren:
“Van een trip naar het ICC tot uiteenlopende lezingen op bijzondere locaties verspreid door de randstad. Dat waren de activiteiten die het CNN de afgelopen tijd heeft georganiseerd en ik had het geluk om alles mee te kunnen maken.
Het ICC was een bijzondere ervaring omdat ik nooit had gedacht dat je daar als buitenstaander naar binnen mag, al was ik blij dat ik niet alleen was. Het CNN maakte het een stuk minder intimiderend en de aansluitende presentatie voegde veel context aan de rondleiding toe.
Na zo een ervaring kan het zijn dat een lezing in vergelijking dan wat minder spannend klinkt, maar niets is minder waar. De sprekers brachten elk hun unieke expertise en passie voor het vak om criminologie vanuit verschillende perspectieven te belichten: Na de presentatie over Project Gerede Twijfel had ik gelijk de smaak te pakken en downloadde onderweg naar huis de bijbehorende podcast, Chantal Epskamp-Dudink’s enthousiasme over haar werk werkte aanstekelijk, Martin Janssen’s verhaal over glassporen was zo intrigerend dat we allemaal met plezier een uur extra bleven zitten, en het feit dat Paul Vugts zijn verhaal over het gevaar op zijn leven wist te verweven met een dosis humor om de spanning te doorbreken was lovenswaardig.
Naast de inhoud van de lezingen is het ook ontzettend leuk om te kunnen bijpraten met collega-criminologen, zeker als je al een tijdje uit de schoolbanken bent, maar ook voor mensen die de banenmarkt nog op moeten is het leuk te horen wat afgestudeerden in het veld doen.
Vanzelfsprekend staat de lezing van 22 mei al in mijn agenda en ik sta te springen om er weer bij te zijn!”
Nicky Toman: Lid van Criminologisch Netwerk Nederland
Project Gerede Twijfel
Op donderdag 9 november 2023 vond het eerste evenement van het academisch jaar 2023/2024 plaats. Een lezing over Project Gerede Twijfel waarbij Jasper van der Kemp en twee oud-studenten vertelden over het project, de zaak waar ze aan gewerkt hebben en hun ervaringen. Het doel van het project is om strafdossiers te analyseren op mogelijke rechtelijke dwalingen, waarbij onderzocht wordt wat de bewijsmiddelen nou echt zeggen. Wat heeft de politie wel of niet opgeschreven? En heeft het OM oog gehad voor het verhaal van de verdachte? Bij de eerste zaak die werd besproken, werd de analyse van de verhoren uitgelicht. Project Gerede Twijfel nam in die zaak de verschillende verklaringen onder de loep. De tweede zaak betrof een Vlaamse zaak, waarin het gebruik van een leugendetector werd besproken. Tijdens de lezing was een divers publiek aanwezig en de avond werd afgesloten met een gezellige borrel op de Zuid-as in Amsterdam. Een goedbezocht en tevens geslaagde eerste activiteit!
International Criminal Court
De tweede activiteit van dit collegejaar stond op vrijdag 8 december 2023 op de planning: het bezoek aan het International Criminal Court in Den Haag! Het ICC, in het Nederlands het Internationaal Strafhof, richt zich op het vervolgen van personen die worden verdacht van genocide, misdaden tegen de menselijkheid of oorlogsmisdaden, zoals beschreven in het Statuut van Rome. De middag begon, na een korte stop bij 𝘴𝘦𝘤𝘶𝘳𝘪𝘵𝘺, met een rondleiding, waarbij de mogelijkheid werd geboden een kijkje te nemen in één van de drie enorme rechtszalen. Hoewel er helaas geen zitting plaatsvond, wist de gids haar verhaal erg levendig over te brengen. Heel interessant dus! Vervolgens werd een presentatie gegeven over het type zaken dat het ICC behandelt, hoe deze zaken worden aangemeld, hoelang zo’n zaak ongeveer duurt en wat statistieken over het ICC. Daarbij was er natuurlijk een mogelijkheid om vragen te stellen. De middag werd afgesloten met een stop bij de tentoonstelling, welke links in de bezoekershal gevestigd is. Deze tentoonstelling is een weergave van de geschiedenis van het ICC aan de hand van afbeeldingen, documenten uit het archief en verschillende panelen met informatie. Al met al een erg interessant bezoek!
Chantal Epskamp-Dudink: Scenariogericht denken in de opsporing
Alweer aangekomen in 2024 vond op woensdagavond 31 januari wederom een interessante lezing plaats. Deze werd verzorgd door Chantal Epskamp-Dudink, criminoloog en gastdocent bij onder meer de Politieacademie en Universiteit Leiden. Deze lezing stond in het teken van scenariogericht denken in de opsporing. Chantal begon haar lezing door kort kennis te maken met het publiek. Na het uitwisselen van wat studieachtergronden en huidige banen, werd het echter muisstil in de zaal. Iedereen luisterde aandachtig toen Chantal vertelde over de Schiedammer Parkmoord. Hoewel de zaak voor veel mensen niet onbekend was, wist Chantal interessante details te vertellen die de zaal een beter beeld gaven van hoe het opsporingsonderzoek anno 2000 was vormgegeven. Na een korte pauze was het tijd voor het echte werk: aan de hand van de zaak Milica van Doorn legde Chantal haar Scenario Reconstructie Methodiek uit, zoals zij ook in haar boek doet. Aan de hand van concrete voorbeelden uit de zaak van Milica kwam dit praktische denkkader steeds meer tot leven. De avond werd afgesloten met de bekendmaking van de winnaar van de prijsvraag, waarmee Chantals boek gewonnen kon worden. Tot slot was er tijd om met elkaar na te praten en alle laatste brandende vragen aan Chantal te stellen. Het was geweldig om te zien hoeveel Chantal van haar baan houdt.
Hoe heeft Chantal deze avond ervaren?
“Hoe leuk is het om na bijna 20 jaar geleden te zijn afgestudeerd, weer terug te komen op je eigen universiteit om aan de nieuwe generatie Criminologen te komen vertellen wat je hebt gedaan na je studie?
Ik kan je vertellen: dat is echt te gek!
Op uitnodiging van het CNN heb ik verteld over hoe ik binnen de politie wetenschap en praktijk met elkaar verbind.
Door wetenschappelijke inzichten te vertalen naar praktische denkkaders die gebruikt kunnen worden voor opsporingsonderzoeken, maken we de opsporing steeds beter en effectiever!
In mijn geval doe ik dat met behulp van scenarioreconstructie: hoe kunnen we op die manier moorden, vermissingen, liquidaties of andere ernstige delicten oplossen?
Meer weten? Onderstaand denkkader voor scenarioreconstructie kan al een eerste hulpmiddel zijn! Details over deze werkwijze kun je teruglezen in mijn boek “Van watskeburt tot whodunit. Stap voor stap scenario’s reconstrueren in de opsporing”.”
Chantal Epskamp-Dudink
Prijsvraag
De activiteit van februari was een prijsvraag, waarbij aan de leden van het CNN werd gevraagd met welke crimineel zij een keertje zouden willen dineren. Wat willen zij graag weten van de bekende (en minder bekende) criminelen en waarom? Het CNN heeft hierop een hoop leuke antwoorden mogen ontvangen. De winnaar wilde graag dineren met El Mayo, een 74-jarige Mexicaanse drugsbaron. Deze drugsbaron heeft gewerkt met El Chapo, maar is tot nu toe altijd uit handen van de politie gebleven. El Mayo blijft, in tegenstelling tot andere drugsbaronnen, graag achter de schermen. Dat was juist wat hem voor onze winnaar zo interessant maakte, en wat de winnaar een goed gevulde goodiebag heeft opgeleverd!
Martin Janssen: Forensisch deskundige bij het Nederlands Forensisch Instituut
In maart vond de tweede lezing van 2024 plaats in hartje Rotterdam. Daar hebben we mogen genieten van het verhaal van Martin Janssen, deskundige van het NFI. In deze interactieve lezing heeft Martin de aanwezigen meegenomen in het ontstaan van het NFI, en gaf hij de bezoekers een kijkje in het gebouw en verschillende divisies. Vervolgens heeft hij uitgebreid verteld over zijn eigen werk met mooie visuele voorbeelden en indrukwekkende verhalen. Als deskundige houdt Martin zich bezig met het vergelijken/analyseren van glas, 3D-wapens en messen. Vragen als: ‘Komt het glas op de kleding van de verdachte overeen met het glas op de plaats delict?’ en ‘Door wat voor soort voorwerp is deze afdruk in het bot achtergelaten?’ zijn voor hem dagelijkse kost. Met mooie visuele beelden van mensen die 3D-wapens gebruiken, jongeren die enorme messen verstoppen op hun lichaam en verschillende plofkraken was het voor de zaal een genot om de verhalen over zijn werk te horen. Verscheidene zaakvoorbeelden passeerden de revue, met als hoogtepunt de cold case waarbij het eerste MIT-onderzoek (micro-analyse invasieve trauma’s) is ontstaan. Dit onderzoek was ook een hele interessante brug naar de lezing van Chantal Epskamp-Dudink in januari, een leuk detail voor degenen die bij beide lezingen aanwezig waren. Het was een interactieve lezing waarbij de zaal los kon branden met vragen en opmerkingen. Ondanks dat de lezing een uitliep, riep de zaal unaniem dat ze dat niet erg vonden en graag meer wilden leren. Naderhand was er tijd om onder het genot van een drankje en lekkere borrelhapjes verder te spreken met Martin en de andere aanwezigen.
Hoe kijkt Martin naar de lezingen van het CNN:
“De lezingen serie van het CNN is een mooi voorbeeld waarbij de verschillende delen van de strafrechtketen samen kunnen komen. Waar ik me in mijn werk meer bezig hou met “wat is er gebeurd” merkte ik in de gesprekken tijdens en na de lezing dat er ook veel aandacht is voor “waarom is er iets gebeurd”. In de opsporing en bewijsvoering in diverse zaken kunnen het forensische werkveld en het criminologische werkveld elkaar nog veel meer versterken dan nu. Dat is mogelijk via technologische ontwikkelingen als AI maar alles begint bij elkaar goed kunnen vinden en begrijpen wat de ander zegt. Een laagdrempelige manier als deze lezingen serie helpt daar enorm bij.
Verder neem ik mee dat het cruciaal is dat beide of meerdere kanten van een verhaal belicht worden. Dat was bij de lezing van Chantal ook duidelijk: de politie heeft een plan maar zonder informatie van burgers (als in getuigen maar ook medewerking met onderzoek) en experts uit andere gebieden wordt het onnodig lastig.
Het helpt ook dat er bij het CNN mensen een lezing geven die dat ook leuk vinden en goed kunnen. Dat zag je bij de eerste presentatie dit jaar van Chantal en zal ongetwijfeld bij Paul Vugts ook het geval zijn.”
Martin Janssen
Paul Vugts
Donderdagavond 25 april vond de lezing van Paul Vugts plaats in een prachtige zaal bij de IJver in Amsterdam Noord. Voor een volle zaal vertelde Paul over de onderwereld van Nederland, de oorlog die de onderwereld begonnen is tegen de bovenwereld en de impact die zijn baan en kennis hebben gehad op zijn leven. De oorlogen tussen de bendes, de drugshandel van de grote jongens en de moorden op bekende figuren uit de bovenwereld van de afgelopen decennia kwamen aan bod. Ondersteund door krantenartikelen, tekeningen en foto’s kwam zijn hele verhaal tot leven. Ook nam hij de zaal mee in schrijnende verhalen over kwetsbare jongeren in de wijken van Amsterdam, de manier waarop zij in geweldsdelicten en vetes tussen rivaliserende groepen terecht komen, en de impact die het heeft op hun leven en familie. Een geweldig interessant verhaal van een zeer kundig spreker heeft dit half jaar afgerond, waarbij een connectie met alle eerdere onderwerpen terug te vinden was. Achteraf was er de mogelijkheid om met Paul na te praten onder het genot van een biertje en een bitterbal.
Ook Paul kijkt terug op een geslaagde avond:
“Een zeer geïnteresseerd publiek op een mooie locatie, veel vragen en fijn napraten. Met veel plezier was ik op donderdag 25 april te gast van het Criminologisch Netwerk Nederland, om een lezing over mijn ervaringen en visies te geven in de goed gevulde bovenzaal van café IJver op de voormalige NDSM-werf in Amsterdam-Noord. De avond was strak georganiseerd, de sfeer was goed en het enthousiasme hartverwarmend. Ik hoop en verwacht sommige aanwezigen nog wel terug te zien, want we bespelen grotendeels hetzelfde werkveld, nietwaar?”
Paul Vugts, Misdaadverslaggever van Het Parool
Wij hopen jullie met deze terugblikken een beeld te hebben gegeven van de evenementen het afgelopen half jaar. Heb je nog specifieke vragen, dan mag je ons altijd een mailtje sturen en kunnen wij eventueel contact zoeken met de sprekers. Voor het komende half jaar staan de eerste evenementen alweer op de planning, dus neem een kijkje op de website en zet de data vast in je agenda! Spannende onderwerpen, interessante sprekers en mooie locaties zijn allemaal geregeld om jullie met het veld in contact te brengen en te houden. Wij sluiten deze terugblik af met, net als tijdens elke lezing, een afrondend woord van onze CNN-voorzitter Wenda Sleijpen:
“Als voorzitter kijk ik, samen met het bestuur, terug op hele geslaagde evenementen. Van lezingen over opsporingstechnieken en gerechtelijke dwalingen tot de rondleiding door het ICC; het was ontzettend leuk om deze evenementen aan criminologen en studenten aan te kunnen bieden!
Wij willen onze sprekers nog een laatste keer enorm bedanken voor de prachtige verhalen.”
Wenda Sleijpen, Voorzitter Criminologisch Netwerk Nederland
Allen bedankt en hopelijk tot snel bij de volgende activiteiten!